Bitcoin
elektroniczna waluta P2P
Kod ISO 4217	XBT, BTC używane potocznie[1]
Państwo	niezależna od kraju, ponadnarodowa
Poziom inflacji	prawdopodobnie brak inflacji. Ustalenie sztywnego ograniczenia na 21 mln sztuk wywiera presję deflacyjną[2].
Podział	100 000 000 satoshi = 1 bitcoin 1 mBTC = 0,001 BTC 1 μBTC = 0,000001 BTC
Symbol	BTC, XBT[3], ฿, Ƀ[4]
Bank centralny	brak
Mennica	cybernetyczna

Bitcoin, bitmoneta – kryptowaluta wprowadzona w 2009 roku przez osobę (bądź grupę osób) o pseudonimie Satoshi Nakamoto. Nazwa odnosi się także do używającego jej otwartoźródłowegooprogramowania oraz sieci peer-to-peer, którą formuje. Bitmonety mogą zostać zapisane na komputerze osobistym w formie pliku portfela lub przetrzymywane w prowadzonym przez osoby trzecie zewnętrznym serwisie zajmującym się przechowywaniem takich portfeli. W każdym z tych przypadków bitcoiny mogą zostać przesłane do innej osoby przez Internet do dowolnego posiadacza adresu bitcoin. Każdy bitcoin dzieli się na 100 000 000 mniejszych jednostek, zwanych satoshi.

Podstawowe informacje

Odmiennie niż w przypadku większości walut (tzw. fiducjarnych lub inaczej fiat), bitcoin nie opiera się na zaufaniu względem emitenta centralnego. Bitcoin używa zdecentralizowanej bazy danych, rozprowadzonej pomiędzy węzłami sieci peer-to-peer do przechowywania transakcji oraz kryptografii w celu zapewnienia podstawowych funkcji bezpieczeństwa, takich jak upewnienie się, że bitcoiny mogą być wydane tylko raz przez osobę, która je posiada w danym momencie.

Topologia peer-to-peer sieci bitcoin oraz brak administracji centralnej czynią manipulację wartości bitmonet poprzez produkcję większej ich ilości niewykonalną dla jakiejkolwiek instytucji rządowej czy innej organizacji lub jednostki, nadal możliwa jest jednak bańka spekulacyjna. Budowa bitcoina pozwala na anonimowe posiadanie własności oraz jej transfery.

Bitcoin jest jedną z pierwszych implementacji konceptu zwanego kryptowalutą, pierwszy raz opisanego w 1998 r. przez Wei Daia na liście mailingowej cypherpunków.

Bitcoin opiera się na transferze kwot między rachunkami publicznymi, przy użyciu kryptografii klucza publicznego. Wszystkie transakcje są publiczne i przechowywane w rozproszonej bazie danych. W celu zapobieżenia podwójnemu wydawaniu sieć implementuje rodzaj rozproszonego serwera czasowego, używając koncepcji łańcuchowych dowodów matematycznych wykonanych działań (proof of work, w skrócie PoW). Dlatego też cała historia transakcji musi być przechowywana w bazie, a w celu ograniczenia rozmiaru magazynu używane jest drzewo funkcji skrótu.

Twórca i kontrowersje wokół postaci twórcy[edytuj]

W grudniu 2015 roku amerykańskie portale Wired i Gizmondo, po przeprowadzeniu śledztwa dziennikarskiego, zasugerowały, iż twórcą bitcoina może być australijski przedsiębiorca z branży IT - Craig Steven Wright. Australijski biznesmen w celu zakończenia spekulacji na swój temat oficjalnie przyznał się i przedstawił dowody, iż to on pod pseudonimem Satoshi Nakamoto stworzył najpopularniejszą wirtualną walutę, niemniej jednak społeczność Bitcoina uważa, że to oszustwo.

Specyfikacja techniczna

Bitcoin jest implementacją konceptu b-money, autorstwa Wei Daia oraz bitgold, autorstwa Nicka Szabo, opartą na sieci P2P. Zasady funkcjonowania systemu są opisane w specyfikacji technicznej stworzonej i opublikowanej w 2008 roku przez Satoshiego Nakamoto.

Adres

Każda osoba uczestnicząca w sieci bitcoin ma portfel zawierający dowolną liczbę par kluczy kryptograficznych. Adresy bitcoinowe, które są generowane z kluczy publicznych za pomocą funkcji haszującej, działają jako miejsce źródłowe oraz miejsce docelowe dla wszystkich płatności. Odpowiadające im prywatne klucze autoryzują płatności tylko dla posiadającego je użytkownika. Adresy nie zawierają żadnej informacji na temat ich właściciela i są zazwyczaj anonimowe

Adresy, w łatwej do odczytania przez człowieka formie, są ciągami tekstowymi składającymi się z liczb i liter o długości około 34 znaków w formie zbliżonej do 1rYK1YzEGa59pI314159KUF2Za4jAYYTd. Rozpoczynają się zawsze od liczby 1 lub 3, zawierają wielkie i małe litery oraz cyfry alfabetu łacińskiego z wykluczeniem cyfry 0, wielkiej litery O, wielkiej litery I i małej litery l. Użytkownicy bitcoina mogą posiadać wiele adresów, a właściwie mogą generować nowe adresy bez żadnych ograniczeń, ponieważ generowanie nowego adresu jest relatywnie szybkie, równe wygenerowaniu nowej pary kluczy prywatnego/publicznego, co nie wymaga nawet kontaktu z resztą sieci. Jest także wykorzystywany do jednoznacznej identyfikacji zapłaty za towar poprzez tworzenie unikalnego adresu bitcoin dla każdej transakcji, ponieważ obecnie sieć nie dopuszcza tytułu przelewu znanego z tradycyjnych form przekazu. Tworzenie jednorazowych adresów wykorzystywanych do pojedynczego celu może też pomóc w zachowaniu anonimowości użytkownika.

Transakcje

Bitmonety zawierają klucz publiczny (adres) aktualnego posiadacza. Kiedy użytkownik A przetransferuje jakąś ilość do użytkownika B, A rezygnuje z ich posiadania, dodając klucz publiczny (adres) B do tych monet oraz podpisując je własnym kluczem prywatnym. Następnie ogłasza wykonaną przez siebie transakcję w komunikacie wysłanym do sieci peer-to-peer. Reszta sieci sprawdza poprawność zastosowanych w transakcji podpisów cyfrowych oraz ilości monet przed jej zaakceptowaniem.

Łańcuch bloków

 

Główny łańcuch (czarny) składa się z najdłuższej serii bloków poczynając od bloku genezy (zielonego) na aktualnym bloku kończąc. Osierocone bloki (fioletowe) istnieją poza głównym łańcuchem.

Dowolna transakcja rozesłana do innych węzłów nie staje się „oficjalna”, zanim nie zostanie dodana do i potwierdzona na wspólnie utrzymywanej, oznakowanej znacznikami czasu liście wszystkich znanych transakcji, to jest łańcuchu bloków. Potwierdzenie to jest oparte na systemie matematycznych dowodów wykonanych działań, zwanym inaczej proof of work, w celu zapobieżenia podwójnemu wydawaniu oraz fałszerstwu.

Bardziej szczegółowo, każdy generujący węzeł (emitent) zbiera wszystkie niepotwierdzone transakcje, które zna w kandydacie na blok – pliku zawierającym między innymi kryptograficzne hashe poprzedniego poprawnego bloku, znanego temu węzłowi. Następnie próbuje obliczyć kryptograficzny hash tego bloku z określonymi cechami, co wymaga z góry przewidywalnej liczby prób i błędów. Kiedy znajdzie rozwiązanie, ogłasza je reszcie sieci. Węzły otrzymujące nowo rozwiązany blok, sprawdzają jego poprawność przed zaakceptowaniem i dodaniem do łańcucha.

Ostatecznie łańcuch bloków zawiera kryptograficzną historię zmian posiadania wszystkich monet, poczynając od adresu ich emitenta aż po adres aktualnego posiadacza.  Dlatego właśnie jeżeli użytkownik spróbuje ponownie wykorzystać wydane wcześniej monety, sieć odrzuci próbę wykonania takiej transakcji.

Generowanie bitcoinów

Generowanie nowych bitmonet ma charakter probabilistyczny – może na nie trafić każdy użytkownik sieci aktywnie weryfikujący transakcje po spełnieniu określonego warunku, statystycznie bardzo mało prawdopodobnego. Generowanie bitmonet jest często nazywane wydobywaniem, poprzez analogię do wydobywania złota. Prawdopodobieństwo, iż dany użytkownik otrzyma partię monet, zależy od stosunku mocy obliczeniowej, wniesionej do sieci za jego pośrednictwem, do sumy mocy obliczeniowej, wniesionej przez wszystkie węzły. Liczba bitmonet stworzona w partii nigdy nie jest większa niż 12.5 BTC (dane na lipiec 2016), a nagrody są zaprogramowane na zmniejszanie się w czasie aż do zera, tak aby kiedykolwiek mogło zaistnieć nie więcej niż 21 milionów monet. W miarę jak wypłaty będą się zmniejszać, oczekuje się, iż zbieranie opłat transakcyjnych będzie motywacją dla użytkowników do uruchamiania węzłów generujących.

Wszystkie węzły generujące sieci współzawodniczą w celu bycia pierwszymi w znalezieniu rozwiązania problemu kryptograficznego dla przetwarzanego bloku kandydującego, co wymaga stosowania powtarzających się prób i błędów. Kiedy węzeł znajdzie takie rozwiązanie, ogłasza je reszcie sieci oraz deklaruje się posiadaczem nowej partii bitmonet. Węzły otrzymujące nowo rozwiązany blok sprawdzają jego poprawność przed zaakceptowaniem i dodaniem do łańcucha. Węzły mogą używać CPU, GPU, FPGA oraz ASIC. W praktyce od 2013 roku wszystkie liczące się „kopalnie” korzystają ze specjalizowanych układów ASIC. Użytkownicy mogą także generować bitmonety grupowo.

Każdy blok jest generowany średnio co 10 minut, każdy węzeł osobno co 2016 bloków (co w praktyce zajmuje średnio 2 tygodnie) rekalkuluje stopień trudności problemu, który próbuje rozwiązać, używając do tego średniej kroczącej, celującej w średnią liczbę bloków na godzinę. Jeżeli bloki są generowane zbyt szybko lub zbyt wolno, co zależy od zwiększającej lub zmniejszającej się mocy obliczeniowej całej sieci, stopień trudności odpowiednio wzrasta lub maleje

Opłaty transakcyjne[edytuj]

Ponieważ węzły nie mają obowiązku zawierać transakcji w blokach, które generują, wysyłający transfery pieniężne za pomocą bitcoin mogą dobrowolnie wnieść opłatę transakcyjną. Zrobienie tego przyśpieszy transakcję oraz dostarczy zachęty dla użytkowników do uruchamiania oprogramowania generującego, w szczególności ponieważ stopień trudności „wydobycia” wzrasta, a nagrody za blok spadają wraz z czasem. Węzły zbierają opłaty transakcyjne powiązane ze wszystkimi transakcjami zawartymi w ich bloku kandydującym. Bardzo małe transakcje lub te, które wykorzystują stosunkowo nowe monety, mają niski priorytet i mogą być nakładane opłaty transakcyjne do redukowania spamu. W wersji 0.3.23 oficjalnego klienta bitcoin minimalna opłata transakcyjna za transakcje niskiego priorytetu wynosi 0,0001 BTC.

Ekonomia

Ekonomia waluty bitcoin jest w przeważającej większości eksperymentalna (stan na grudzień 2010) oraz składa się głównie z wczesnych nabywców. Bitmonety są akceptowane zarówno jako zapłata za usługi internetowe, jak i za namacalne dobra^[18]. Wiele organizacji^[19] przyjmuje dotacje przez bitcoin, choć sytuacja prawna w większości krajów nie jest w pełni określona – na przykład Electronic Frontier Foundation akceptowała dotacje płacone w bitcoin, ale chwilowo zawiesiła ich używanie, aby nie było żadnych wątpliwości prawnych ani księgowych. Użytkownicy wymieniają zwykłą walutę (euro, dolary, jeny, funty, ruble, złote) na bitcoin poprzez stworzone w tym celu serwisy internetowe, zwane kantorami.

Różnice monetarne

 

Prognozowany wzrost liczby bitmonet w czasie

Odmiennie niż w przypadku konwencjonalnej waluty fiducjarnej, bitcoin nie pozwala żadnemu nadzorcy kontrolować waluty ze względu na swoją zdecentralizowaną naturę W budowie oprogramowania bitcoin jest na stałe zakodowany mechanizm kontroli inflacji, jest on z góry znany wszystkim uczestnikom systemu na starcie

Transfery są wykonywane bezpośrednio, bez używania operatorów finansowych prowadzonych przez osoby trzecie. Ten typ transakcji czyni refundacje niewykonalnymi. Klient sieci bitcoin ogłasza transakcję do otaczających go węzłów, które propagują płatność do reszty sieci. Uszkodzone lub niewłaściwe transakcje są odrzucane przez „uczciwe” węzły. Transakcje mogą być darmowe, ale – w celu priorytetyzacji transakcji – wobec innych węzłów może być uiszczana opłata

Całkowita liczba bitmonet w czasie dąży do 21 milionów. Zasoby pieniądza rosną jak szereg geometryczny co 4 lata. W roku 2013 została wygenerowana połowa całkowitych zasobów, a w pod koniec 2016 zostanie wygenerowane ¾. W miarę dochodzenia do tego miejsca, wartość bitmonet zacznie doświadczać deflacji(wzrostu realnej wartości) z powodu braku wprowadzania środka płatniczego do obiegu. Bitmonety są jednak podzielne do 8 miejsc po przecinku (co razem daje 2,1 × 10¹⁵ jednostek), usuwając praktyczne limitacje zniżkowych korekt cenowych w środowisku deflacyjnym^[11]. W tym okresie oczekuje się, iż węzły generujące (zapisujące transakcje do bloków) będą utrzymywać się z umiejętności konkurencyjnego zbierania opłat transakcyjnych, zamiast z bicia nowych bitmonet^[2].

Jako że 1 BTC jest podzielny aż na 10⁻⁸, wykorzystuje się następujące jednostki:

1 mBTC = 0,001 BTC = 10⁻³ BTC

1 μBTC = 0,000001 BTC = 10⁻⁶ BTC

Następstwa

Możliwe scenariusze fiaska dla bitcoina zawierają dewaluację waluty, zmniejszającą się bazę użytkowników lub globalne sankcje rządowe skierowane przeciwko temu oprogramowaniu. Jednakże „zakazanie wszystkich krypto-walut podobnych do bitcoin” może się okazać niemożliwym. Decentralizacja oraz anonimowość wbudowana w bitcoin wygląda na reakcję na ataki rządu USA, skierowane przeciwko e-gold i Dolar Liberty. W dochodzeniowym artykule Irish Times Danny O’Brien relacjonował: „Kiedy pokazuję ludziom ekonomię bitcoin, oni pytają: 'Czy to jest legalne?'. Pytają: 'Czy to jest oszustwo?' Wyobrażam sobie, że są prawnicy i ekonomiści, którzy borykają się z odpowiedzią na oba te pytania. Przypuszczam, że wkrótce będzie można dopisać ustawodawców do tej listy.” W odniesieniu do osób fizycznych w prawie polskim co do zasady ogólnie obowiązuje łacińska maksyma: quae non sunt prohibita, permissa intelleguntur - co nie jest zakazane, uważa się za dozwolone.

Rynek

Zgodnie z założeniami wartość bitcoina powinna w długim horyzoncie czasowym rosnąć z powodu wbudowanego w system sztywnego ograniczenia podaży przy jednoczesnym wzroście popytu, związanym z coraz szerszą świadomością istnienia tej waluty. Waluta ulega zjawisku deflacji. Bitcoin debiutował na Mt.Gox 17 sierpnia 2010 z ceną 0,063 USD/BTC. Do października cena pozostawała praktycznie bez zmian, by wkrótce zacząć rosnąć i w kwietniu ustabilizować się na poziomie 1 USD/BTC, po czym wzrost stał się jeszcze bardziej dynamiczny, tak iż 8 czerwca 2011 cena osiągnęła 31,91 USD za BTC. Wkrótce potem nastąpił spadek i rok 2011 zakończył się kursem 4,72202 USD/BTC. W roku 2012 utrzymuje się tendencja wzrostowa, jednak nie tak duża jak w roku poprzednim – listopad 2012 zakończył się kursem 12,565 USD/BTC. W roku 2013 obserwowany jest ponowny wzrost. Na początku kwietnia 2013 kurs osiągnął 266 USD/BTC, a pod koniec listopada 2013 przekroczył 1200 USD/BTC

Pranie brudnych pieniędzy

Historia transakcji jest jawna i dostępna dla każdego, jednak pewną anonimowość zapewnia niemożność jednoznacznego ustalenia, kto jest posiadaczem portfela o danym adresie. Daje to pewne możliwości w zakresie prania brudnych pieniędzy, z czym starają się walczyć odpowiednie instytucje na całym świecie. Europejskie prawo odnośnie AML/CFT (przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowania organizacji terrorystycznych) wymaga używania imiennego konta bankowego i odpowiednich tytułów przelewów przy kupowaniu i sprzedawaniu bitcoinów^[27]. Władze podatkowe mogą więc w pewnym stopniu kontrolować ten rynek. Obrót bitcoinem jest także pilnie śledzony przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej^[28].

18 listopada 2013 roku na posiedzeniu komisji bezpieczeństwa wewnętrznego oraz spraw rządowych amerykańskiego Senatu, przedstawicielka Departamentu Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych Mythili Raman przyznała, że wirtualne waluty oferują legalne usługi finansowe i mają potencjał do zwiększenia efektywności handlu globalnego^[29]. Na posiedzeniu podkreślono jednocześnie, że waluty wirtualne ze względu na swoją anonimowość mogą być atrakcyjne dla przestępców.

Bitcoin w handlu detalicznym[edytuj]

Waluta, mimo że istnieje tylko w Internecie, jest używana jako środek płatności. W wielu państwach istnieje możliwość płatności za usługi lub dobra właśnie tą walutą, nawet przy zakupie drobnych rzeczy. W Polsce bitcoinami można płacić m.in. w bydgoskiej kawiarni, gdzie transakcja odbywa się za pomocą zeskanowania kodu QR przez smartfon. Jednocześnie płacący nie musi być posiadaczem takiej waluty, a z jego konta zostanie pobrana kwota według kursu w PLN. W roku 2013 w Kanadzie ruszył pierwszy bankomat na bitcoiny. Za jego pomocą można wymienić gotówkę na bitcoiny lub sprzedać bitcoiny i wypłacić dolary kanadyjskie^[31]. We wrześniu 2014 r. PayPal zapowiedział obsługę płatności w wirtualnej walucie bitcoin

Status prawny oraz regulacje[edytuj]

Określenie statusu prawnego Bitcoina wywołuje ogromne kontrowersje na całym świecie. W większości krajów BTC jest albo nieregulowany albo dozwolony. Jedynie tylko kilka jurysdykcji zdecydowało się na wprowadzenie pewnych ograniczeń lub całkowity zakaz obrotu.

Zdaniem Europejskiego Banku Centralnego, regulacje prawne dotyczące tradycyjnego sektora finansowego nie przenoszą się na Bitcoina – nie może być definiowany jako standardowa waluta. Większość regulacji związanych z wirtualnymi walutami dotyczy głównie prawa podatkowego i tego jak rozliczać przychody i zyski związane z kopaniem, inwestowaniem w Bitcoiny lub działalnością gospodarczą, która na nich właśnie się opiera

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C‑264/14, wymiana walut tradycyjnych na Bitcoin jest zwolniona z podatku VAT 

Polska

W Polsce wydobywanie oraz obrót bitcoinami zdaniem Ministerstwa Finansów nie narusza prawa, jednak ministerstwo odmawia bitcoinowi statusu waluty lub jakiegokolwiek innego instrumentu finansowego (w tym jednostki pieniężnej, instrumentu rynku pieniężnego, papieru wartościowego, elektronicznego instrumentu płatniczego) w sensie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych. Sprzedaż bitcoinów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych należy jednak zakwalifikować jako przychód, powstały przy zbyciu praw majątkowych. Obrót bitcoinami nie może korzystać ze zwolnienia z podatku przewidzianego dla usług finansowych, może więc powodować powstanie obowiązku zapłaty podatku VAT. Wówczas zakup towaru za pomocą bitcoinów powodowałby podwójne opodatkowanie VAT

Od 15 lutego 2016 Izba Skarbowa wydała interpretację stwierdzającą zwolnienie wymiany bitcoinów z podatku VAT

Brazylia

Senat Brazylii uważa że Bitcoin nie wymaga regulacji prawnych

Niemcy

Niemcy uważają bitcoin za legalną walutę, którą można stosować w prywatnych transakcjach

Tajlandia

Tajlandia jest pierwszym krajem na świecie, w którym transakcje przy użyciu bitcoinów - wirtualnej waluty, są nielegalne. W kraju tym zabronione jest kupowanie i sprzedawanie bitcoinów, a także korzystanie z nich do kupowania towarów i usług. Nielegalne jest ponadto wysyłanie bitcoinów do osób znajdujących się poza terytorium Tajlandii oraz otrzymywanie bitcoinów od osób z zagranicy.

Bank centralny tego kraju zainteresował się bitcoinami za sprawą korzystającej z nich firmy internetowej. Jej przedstawiciele zwrócili się do urzędników z prośbą o wsparcie merytoryczne. Chcieli wiedzieć, co zrobić, by ich działalność była zgodna z prawem. Urzędnicy początkowo orzekli, że bitcoin nie jest walutą, dlatego sprawa nie dotyczy Banku Tajlandii. Później jednak zmienili zdanie i zaprosili firmę internetową do rozmów. Dopiero po tym spotkaniu Bank Tajlandii doszedł do wniosku, że musi odnieść się do problemu w nieco bardziej radykalny sposób i zakazał wszelkich transakcji przy użyciu bitcoinów. Decyzja ta została podjęta, ponieważ brakuje regulacji prawnych dotyczących wirtualnych walut oraz instrumentów kontroli kapitałowej^[45].

Finlandia

W Finlandii podczas wymieniania pieniędzy na bitmonety (w drugą stronę też) należy zapłacić podatek. Podczas płacenia za towary bitcoin jest uznawany jako normalna waluta.

Nikaragua

Rząd nie przejmuje się istnieniem bitcoina. To właśnie tam Greg Simon kupił działkę za 80 bitcoinów.

Wenezuela

W Wenezueli posiadanie bitcoinów oraz ich wydobywanie jest nielegalne z powodu wysokiej inflacji boliwarów.

Szwajcaria

Bitcoin jest tu traktowany jak zwyczajna waluta.

za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitcoin

cdn.